﷽

…Her baharda yalnız bir tek arı milletine ve üzüm taifesine baksan, bu nev-i beşerdeki hadisâtın yüz defa daha mûcib-i merak ve ruhânî, mânevî zevklere medar hâdiseler var. (Emirdağ Lahikası, Yeni Asya Neşriyat, İstanbul-2021, 30. Mektup, s. 85)

(Merakın arılar üzerinde istimal edilmesi)

***

Şimdi bak, küçücük bir cisme, meselâ bal arısına! Hayat girdiği anda, bütün kâinatla öyle münasebet tesis eder, bütün taifeleriyle öyle bir ticaret akdediyor ki, diyebilir: “Âlem bahçemdir; güneşim parlıyor.” Sâika ve şâikayı ihtiva eden havass-ı aşeresiyle dünyanın ekser envâıyla ihtisas, ünsiyet, mübadele, tasarrufa başlar.

(Eski Said Dönemi Eserleri, Yeni Asya Neşriyat, İstanbul-2020, s. 302)

(Arıların çiçeklerle ticareti)

***

Evet, bir arının küçük kafasında, kâinat bahçesindeki çiçekleri tanıyacak ve ekser envaıyla münasebettar olacak ve bal gibi bir hediye-i rahmeti getirecek ve dünyaya geldiği günde şerâit-i hayatı bilecek derecede bir istidadı, bir kabiliyeti, bir cihazı derc eden zat, elbette bütün kâinatın hâlıkı olabilir. (Lem’alar, Yeni Asya Neşriyat, İstanbul-2022, s. 638)

(Allah’ın ilhamıyla tüm faaliyetlerini gerçekleştirmesi)

***

Kuşlar, ilhama mazhardırlar ki, yaşı bir günlük bir arı yavrusu, havada, bir gün mesafede gider; o ilham-ı fıtrî ile, o sevk-i Rabbanî ile yolunu şaşırmadan dönüp, gelip yuvasına girer.

(Emirdağ Lahikası, Yeni Asya Neşriyat, İstanbul-2021, 53. Mektup, s. 122)

(Arıların ilhamen yolunu bulması)

***

Uyan, aklını başına al! Nasıl ki yıldız böceği, kendi ışıkçığına itimad eder, gecenin hadsiz zulümatında kalır; bal arısı kendine güvenmediği için gündüzün güneşini bulur, bütün dostları olan çiçekleri, güneşin ziyasıyla yaldızlanmış müşahede eder.

(Sözler, Yeni Asya Neşriyat, İstanbul-2023, s. 243)

(Arıların haddini bildiği için ilhama mazhar olması)

***

Cây-ı dikkattir ki, cüz’î bir ihtiyârın tavassutuyla eser-i akıl bir insan şehri, intizamca semere-i vahiy bir arı kovanındaki cemaate yetişmez; ve arılar meşher-i sanatı, bir tek hüceyrat şehri bir nar ve cilnardan intizamca geridir. Demek kâinattaki cazibe-i umumiye hangi kalemden akmışsa, cüz’-ü lâyeteccezzadaki küçücük cazibe, aynen o kalemin noktalarıdır.

(Eski Said Dönemi Eserleri, Yeni Asya Neşriyat, İstanbul-2020, s. 312)

(En gelişmiş insan şehri arı kovanına yetişememesi)

***

Bülbüle nahli, fahli, ankebut ve nemli; yani arı ve vasıta-i nesil erkek hayvan ve örümcek ve karınca ve hevam ve küçük hayvanların bülbüllerini kıyas et. Her birinin amellerinin bülbül gibi çok gayeleri var. Onlar için de birer maaş-ı cüz’î hükmünde birer zevk-i mahsus, hizmetlerinin içinde dercedilmiştir. O zevk ile sanat-ı Rabbaniyedeki mühim gayelere hizmet ediyorlar. Nasıl ki bir sefine-i sultaniyede bir nefer dümencilik edip, bir cüz’î maaş alır; öyle de, hizmet-i Sübhaniyede bulunan bu hayvanatın, birer cüz’î maaşları vardır.

(Sözler, Yeni Asya Neşriyat, İstanbul-2023, s. 395)

(Arıların maaşları)

***

İnsan nev’inde şu tehalüf ile beraber buğday, üzüm, arı, karınca nevilerindeki tevafuk, kör tesadüfün işi olmadığı güneş gibi aşikârdır.

(Mesnevî-i Nuriye, Yeni Asya Neşriyat, İstanbul-2022, s. 199)

(Arılardaki tevafukun tesadüfle izah edilememesi)

***

Bir arı, “Kün!” emrine imtisalen matlub bir şekle girdiği gibi; herhangi bir hayvan da aynı emre imtisalen irade edilen vaziyetlere girer.

(Mesnevî-i Nuriye, Yeni Asya Neşriyat, İstanbul-2022, s. 208)

(Arıların Kün emrine uyması)

***

Arı kadar aklı olan, bu baharda bu çiçeklerden istifade etmezse ne denir? Ve koca baharı görmeyen ehl-i basirete ne denir? Ve görüp de kendini kışta zemherire atana ne denir?. Heyhat… Kendine zîşuur ve ehl-i zikir ve ehl-i basiret süsü verenlere…

(Barla Lahikası, Yeni Asya Neşriyat, İstanbul-2022, 201. Mektup, s. 279)

(Aklın arı gibi hayvanları düşünerek tefekkür etmesi)

***

Görmez misin: Gözümüz arımisal olmuştur, her tarafa uçuyor. Kâinat bostanıdır, her tarafta çiçekler. Her çiçek de veriyor ona bir âb-ı leziz.

Hem ünsiyet, teselli, tahabbübü veriyor. O da alır getirir, şehd-i şehadet yapar. Balda bir bal akıtır o esrarengiz şehbaz.

(Sözler, Yeni Asya Neşriyat, İstanbul-2023, s. 830)

(Gözün arımisal olması)

***

^[1]وَعَلٰٓى اَبْصَارِهِمْ غِشَاوَةٌ : Bu cümle ile rü’yete, yani göze ait büyük bir nimet-i basariyenin küfürle kaybolduğuna işaret edilmiştir. Zira, gözün nuru, nur-u imanla ışıklanırsa ve kavîleşirse, bütün kâinat gül ve reyhanlarla müzeyyen bir Cennet şeklinde görünür. Gözün göz bebeği de, bal arısı gibi, bütün kâinat safhalarında menkuş gül ve çiçek gibi delillerinden, bürhanlarından alacağı ibret, fikret, ünsiyet gibi usare ve şıralarından vicdanda o tatlı imanlı balları yapar. (İşârâtü’l-İ’câz, Yeni Asya Neşriyat, İstanbul-2022, s. 91)

(Gözbebeğinin arıdan alacağı ibret)

***

Eğer gözü, gözün Sâni-i Basîr’ine satsan ve Onun hesabına ve izni dairesinde çalıştırsan, o zaman şu göz, şu kitab-ı kebîr-i kâinatın bir mütalâacısı ve şu âlemdeki mu’cizat-ı sanat-ı Rabbaniyenin bir seyircisi ve şu küre-i arz bahçesindeki rahmet çiçeklerinin mübarek bir arısı derecesine çıkar.

(Sözler, Yeni Asya Neşriyat, İstanbul-2023, s. 42)

(Gözün satılması)

***

”…O zaman, şimdiki gibi, hâlî bir türbe kubbesinde inzivada idim. Bana çorba geliyordu; ben de tanelerini karıncalara verirdim, ekmeğimi onun suyu ile yerdim. İşitenler benden soruyordular; ben de derdim: “Bu karınca ve arı milletleri cumhuriyetçidirler. O cumhuriyetperverliklerine hürmeten, taneleri karıncalara verirdim.”

(Tarihçe-i Hayat, Yeni Asya Neşriyat, İstanbul-2023, s. 422)

(Arıların cumhuriyetperver olmaları)

^[1] Gözleri üzerinde de hakkı görmelerine mani bir perde vardır. (Bakara Suresi: 7.)

سُبْحَانَكَ لَا عِلْمَ لَنَٓا اِلَّا مَا عَلَّمْتَنَٓا اِنَّكَ اَنْتَ الْعَل۪يمُ الْحَك۪يمُ